Αφορμή για αυτό το άρθρο είναι οι διεργασίες που γίνονται (είτε επίσημα είτε παρασκηνιακά) για να βελτιωθεί η κατάσταση στο χώρο του ποδοσφαίρου. Βέβαια, θεωρώ πως αυτά που θα καταγράψω σε αυτό εδώ το κείμενο είναι δύσκολο να γίνουν στην Ελλάδα.
Είναι προφανές πως όταν αντιμετωπίζεις τόσα προβλήματα σαν χώρα, αυτό θα έχει αντίκτυπο και στο χώρο του ποδοσφαίρου (και στον αθλητισμό γενικότερα). Τον τελευταίο καιρό, είμαστε θεατές της κόντρας μεταξύ της "τρόϊκας των τριών" (Μελισσανίδη-Αλαφούζου-Σαββίδη) και του Ολυμπιακού. Προφανώς και κανείς τους δεν ενδιαφέρεται για το καλό του αθλήματος, απλά ο καθένας τους θέλει να ελέγχει για τη δική του ομάδα το χώρο του ποδοσφαίρου. Για την οικονομία της συζήτησης, ας δούμε τα πράγματα λίγο ρομαντικά και ας πούμε πως βρισκόμαστε σε ένα ιδανικό περιβάλλον όπου όλοι θέλουν να βελτιώσουν το άθλημα. Τι θα μπορούσε να γίνει σε αυτή την περίπτωση? Θα αναλύσω τις σκέψεις μου πάνω σε τρείς άξονες: αγωνιστικά, διαιτησία, χρηματοδότηση.
Α. ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ
Εξετάζοντας από καθαρά αγωνιστική σκοπιά τα πράγματα, το βασικό πρόβλημα του ελληνικού πρωταθλήματος για μένα είναι το εξής: οι λεγόμενες "μικρές" ομάδες δεν είναι ανταγωνιστικές απέναντι στις λεγόμενες "μεγάλες". Δεν υπάρχει αυτό που βλέπουμε στην Αγγλία για παράδειγμα, όπου ο "μικρός" θα πάει στην έδρα του "μεγάλου" και θα του κόψει βαθμούς (για να το πω πολύ απλά). Έτσι όπως είναι δομημένο το πρωτάθλημα, οδηγεί πολλές ομάδες να είναι αδιάφορες βαθμολογικά και επομένως να μην είναι ανταγωνιστικές σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Θεωρώ πως πρέπει να έχουμε πρωτάθλημα 10 ομάδων (18 αγωνιστικές η κανονική περίοδος), με απευθείας υποβιβασμό της τελευταίας βαθμολογικά ομάδας, play-out των δύο αμέσως προηγούμενων (για τη δεύτερη θέση υποβιβασμού) και play-off (μίνι πρωτάθλημα) των 4 πρώτων ομάδων για την ανάδειξη του πρωταθλητή και των θέσεων που θα δίνουν ευρωπαϊκό εισιτήριο. Σχηματικά, το βλέπω κάπως έτσι στη βαθμολογία:
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
1. play-off
2. play-off
3. play-off
4. play-off
5.
6.
7.
8. play-out
9. play-out
10. υποβιβασμός
Β. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Ο Μελισσανίδης έκανε μία πρόταση πριν μέρες, να μοιράζονται τα λεφτά από το market pool της UEFA στις ομάδες (και συγκεκριμένα το 40%). Θα συμφωνήσω πως πρέπει να δίνεται ένα ποσοστό από το market pool στις ομάδες που ΔΕΝ έχουν εξασφαλίσει ευρωπαϊκό εισιτήριο (δηλαδή δεν έχουν πάρει μέρος στα play-off της προηγούμενης χρονιάς, όπως έγραψα παραπάνω), αλλά αυτό το ποσό να μή δίδεται ισόποσα. Αλλά ανάλογα με τη θέση που έχει πάρει η ομάδα, να πριμοδοτείται η καλύτερη θέση (έτσι ώστε π.χ. να έχει σημασία αν θα τερματίσει μία ομάδα 6η ή 7η). Γνώμη μου είναι πως ένα μέρος των χρημάτων θα πρέπει να πηγαίνει και στις ομάδες της Football League. Για να είναι και πιο ανταγωνιστικές οι ομάδες που θα κερδίζουν την άνοδο. Ακόμη και το ποσοστό των τηλεοπτικών εσόδων, θα μπορούσε να συνδεθεί με τη θέση που καταλαμβάνει η κάθε ομάδα.
Βέβαια, όταν η πρόταση αυτή γίνεται από το Μελισσανίδη, ο οποίος έριξε την ΑΕΚ στη Γ' Εθνική για να την "πάρει" αργότερα καθαρή από χρέη, γεννιούνται εύλογα ερωτήματα. Και ασφαλώς αυτά τα ερωτήματα ενισχύονται από το γεγονός πως ο Μελισσανίδης με ενα οικονομικό fund από την Τσεχία, διαχειρίζονται πλέον τον ΟΠΑΠ. Για ποιο λόγο να μην υπάρχει ένα ακόμη πιο αυξημένο market pool από τον ΟΠΑΠ για όλες τις ομάδες? Ακόμη και επικουρικά με αυτό της UEFA. Και μη μου πει κάποιος πως ο ΟΠΑΠ δεν έχει κέρδη. Άλλωστε, λόγω του μονοπωλιακού του χαρακτήρα, παραβίαζε την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις εθνικές λοταρίες και πλήρωνε πολύ υψηλά πρόστιμα. Δε γνωρίζω αν αυτό το μονοπώλιο ισχύει ακόμη και συνεχίζουν να υπάρχουν αυτά τα υπέρογκα πρόστιμα. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός πάντως πως τεράστια ποσά έχουν χαθεί ως πρόστιμα στην ευρωπαϊκή ένωση, ποσά που θα μπορούσαν να διοχετευθούν στις ομάδες (και γενικότερα σε αθλητικές δραστηριότητες, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο). Θα πρέπει κάποιος να απαντήσει για τα μεγάλα ποσά που δίνει ο ΟΠΑΠ σε ιδιωτικά κανάλια, εξασφαλίζοντας τηλεοπτικό χρόνο και διαφήμιση. Είναι κοινό μυστικό πως πολλά ιδιωτικά κανάλια "ζουν" από αυτά τα χρήματα του ΟΠΑΠ. Για ποιο λόγο να δίνονται τέτοια ποσά? Θέλει τόσο μεγάλη διαφήμιση το ΤΖΟΚΕΡ ή το ΣΚΡΑΤΣ δηλαδή? Καλές οι προτάσεις με τα λεφτά άλλων, αλλά ας ασχοληθούμε πρώτα και με τα δικά μας λεφτά κύριε Μελισσανίδη.
Γ. ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ
Όταν ακούω τη λέξη "διαιτησία" στο ποδόσφαιρο, μου έρχεται στο μυαλό η λέξη "φοροδιαφυγή" από την καθημερινή μας ζωή. Πόσα χρόνια προσπαθεί αυτό το κράτος να πατάξει τη φοροδιαφυγή? Κλείνω τα 29 σε λίγες μέρες και ακόμη προσπαθεί. Και όσα μέτρα και αν παίρνει, το πρόβλημα δε λύνεται γιατί όλα ξεκινούν από τη νοοτροπία του Έλληνα. Ο οποίος έχει τη λαμογιά στο DNA του. Αν ο Έλληνας δεν αλλάξει νοοτροπία, αν δεν καταλάβει πως φοροδιαφεύγοντας κάνει κακό σε όλους, το πρόβλημα δε θα λυθεί ποτέ. Και για να μην μακρηγορώ, η νοοτροπία είναι το πρόβλημα και στον τομέα της διαιτησίας. Ο καθένας (παράγοντας ομάδας) θέλει να την "ελέγχει" για την ομάδα του. Αν δε θέλει να καταλάβει ο άλλος πως με καλύτερες διαιτησίες, και πιο ανταγωνιστικό πρωτάθλημα θα έχεις και πιο ανταγωνιστική ομάδα στην Ευρώπη, συγγνώμη, αλλά δε μπορώ να κάνω κάτι. Ας ξεκινήσουμε με βάση αυτό, πως πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία σε αυτό το χώρο και λύσεις θα βρεθούν για να βελτιωθεί η διαιτησία. Και ασφαλώς θα πρέπει πλέον να τεθεί θέμα ποινής (χρηματικής) σε περίπτωση κακής διαιτησίας. Παρακράτηση μέρους του μισθού σε περίπτωση κακής διαιτησίας. Και σε περίπτωση συνεχόμενων κακών διαιτησιών, οριστική διαγραφή από τους πίνακες (να άλλο ένα θέμα, οι πίνακες, ας συμφωνούν από την αρχή της χρονιάς σε διαιτητές κοινής αποδοχής οι ομάδες). Και εδώ είναι που πιστεύω πως πρέπει να υπάρχουν ξένοι παρατηρητές διατησίας για την αξιολόγηση της απόδοσης του διαιτητή. Να βάλουμε και το video στο παιχνίδι? Ας το βάλουμε! Instant replay λοιπόν, όπως έχει καθιερώσει η Euroleague στο μπάσκετ. Ακραίο μέτρο, το οποίο προσωπικά δε θα ήθελα. Αλλά πάντα με κάποιο όριο (όπως στον αριθμό των ενστάσεων στο τένις, στη διάρκεια του αγώνα) στον αριθμό των instant replay που θα μπορεί να ζητά μία ομάδα. Ή έστω ο παρατηρητής (μέσω του video) να ενημερώνει το διαιτητή. Τέλοσπαντων, είναι ακραία μέτρα αυτά που γράφω, αλλά ας ξεκινήσουμε έστω κι από αυτά την κουβέντα για να βρεθεί κάπου η χρυσή τομή. Με καλή θέληση μπορούν να βρεθούν τρόποι για να βελτιωθεί η κατάσταση, αλλά ξαναλέω, όλα θεωρώ πως αρχίζουν από τη νοοτροπία.
Και τέλος, να πω κάτι (ίσως και άσχετο με το θέμα του άρθρου) και για τη νοοτροπία των οπαδών των ομάδων. Και πιο συγκεκριμένα για τον ΠΑΟΚ. Και το είπε και ο Τούντορ σε μια συνέντευξη στην Κροατία. Για να μη λένε οι φίλοι μου οι ΠΑΟΚΤσήδες πως τα λέω μόνο εγώ. Ο Κροάτης είπε: "υπάρχει η αίσθηση στο σύλλογο πως είναι εύκολο να πάρει κάποιο τίτλο, ενώ έχει χρόνια να πάρει κάτι". Παιδιά, δε γίνεται όλες οι ομάδες να κάνουν πρωταθλητισμό. Είναι σα να βγαίνει η Βιγιαρεάλ (για παράδειγμα) στην Ισπανία και να τα κάνει όλα πουτάνα (σόρρυ, πιπέρι στο στόμα), επειδή παίρνουν τα πρωταθλήματα η Ρεάλ κι η Μπαρτσελόνα. Από το 1926, ο ΠΑΟΚ έχει δύο πρωταθλήματα. Αυτό λέει κάτι. Εκτός αν υπήρχε από τότε "εγκληματική οργάνωση" στο ποδόσφαιρο. Είναι κάποιες ομάδες που ιστορικά είναι ρυθμιστές της βαθμολογίας, αλλά όχι πρωταγωνίστριες. Εκεί θεωρώ πως ανήκει και ο ΠΑΟΚ. Και πιστεύω πως αν το καταλάβουν αυτό και στην ομάδα του ΠΑΟΚ, τότε θα κάνει βήματα μπροστά ο "δικέφαλος". Αλλιώς, θα του φταίει μια ζωή το αθηνοκεντρικό σύστημα. Συγγνώμη αν σας κούρασα, τα ξαναλέμε σε επόμενο άρθρο!
Υ.Γ. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας τα παραπάνω (στη χώρα που ζούμε), φυσικά δεν τον κατηγορώ, αλλά είπαμε να τα δούμε λίγο ρομαντικά τα πράγματα!